mechanizm powstawania moczu

Masz problem z biologią na lekcjach? Czegoś nie rozumiesz? Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu zadań? Napisz o tym na forum!
paulina

mechanizm powstawania moczu

Post autor: paulina »

mechanizm powstawania moczu.
Zyta

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Zyta »

Chciałaś się pochwalić, Że znasz? A moŻe pytasz jak działa?
Paulina..

mechanizm powstawania moczu

Post autor: Paulina.. »

rzecz jasna: jak działa
Marcin I.
Posty: 304
Rejestracja: 12 maja 2006, o 13:04

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Marcin I. »

Nieco skrócony cytat z jednego z podręczników do fizjologii: Przyjemnej lektury

Tworzenie moczu
Podstawową jednostką funkcjonalną organów wydalniczych u człowieka, czyli nerki jest nefron, zbudowany z ciałka nerkowego otoczonego torebką Bowmana oraz kanalika nerkowego, w którym wyróżniamy trzy części: kanalik bliższy, pętla nefronu z ramieniem zstępującym i wstępującym oraz kanalik dalszy.
Zasada działania kanalika jest prosta. Przenika do niego wszystko, co może dyfundować z płynów ciała, a następnie ściana kanalika przy niewielkiej ilości przenośników wchłania zwrotnie te substancje, które organizm potrzebuje.
Substancje organiczne, np. glukoza, aminokwasy oraz jony, np. Na+, K+, Cl-, PO3- , są resorbowane zawsze, co umożliwia powrót do płynów ciała substancji niezbędnych organizmowi. Resorpcji tej towarzyszy powrót wody do płynów ciała. W dalszych częściach kanalika zachodzi dodatkowe wchłanianie jonów, których jest zbyt mało w organizmie, oraz wchłanianie wody - uzależnione od zapotrzebowania, tj. zależne od stanu uwodnienia ustroju. Takie działanie kanalika sprawia, ze każda zbędna substancja, zwłaszcza trucizna, która znajdowała się w płynach ciała i została przefiltrowana do niego, nie wróci już do ustroju.
W ten sposób skład płynów ustrojowych jest precyzyjnie regulowany, a sam kanalik pełni role wydalniczą i osmoregulacyjną.

Na proces tworzenia moczu składa się kilka procesów: filtracja kłębuszkowa i resorpcja oraz sekrecja kanalikowa.

Filtracja
Filtracja zachodzi w ciałkach nerkowych. Sieć naczyń włosowatych kłębuszka nerkowego tworzy tzw. sieć dziwną, otoczoną torebką Bowmana. Tętniczka doprowadzająca krew do kłębuszka ma średnicę większą niż tętniczka odprowadzająca. .
Krew płynąca w naczyniach włosowatych kłębuszka jest oddzielona od światła torebki Bowmana filtrem” utworzonym przez śróbłonek naczyń włosowatych, i pojedynczą warstwę silnie spłaszczonych komórek nabłonka torebki. Ciśnienie krwi w kłębuszkach naczyń włosowatych jest wyższe w porównaniu z ciśnieniem przesączu w torebce Bowmana, co pozwala na przebieg filtracji.
Z osocza do światła torebki Bowmana przepuszczana jest woda, elektrolity, niskocząsteczkowe związki organiczne, a nawet cześć albumin i hemoglobiny. Nieznaczne ilości albumin, które filtrują się do przesączu są następnie pobierane zwrotnie na zasadzie pinocytozy w kanaliku nefronu.
Przesącz kłębuszkowy zwany jest moczem pierwotnym. W ciągu doby nerki człowieka filtrują 150 - 180 dcm3 moczu pierwotnego. Wynika z tego, ze w tym czasie cale osocze jest około 40 razy przefiltrowane. Skład moczu pierwotnego jest prawie identyczny jak osocza, będącego płynem fizjologicznym

Resorpcja kanalikowa
Mocz pierwotny tworzony w ciałkach nerkowych przepływa przez kanaliki nefronu, w których odbywa się resorpcja zwrotna wielu składników tego płynu, co powoduje, że znacznie zmienia się jego skład, a powstały produkt ostateczny nosi nazwę moczu. Resorpcja kanalikowa ma charakter aktywny i bierny.
Na zasadzie transportu aktywnego resorbowane są z moczu: aminokwasy, glukoza, kreatyna, kwas moczowy, kwas askorbinowy, ciała ketonowe, Na+, K+, PO43-, S042+.
Przekroczenie stężenia glukozy w osoczu powyżej 10 mmol/dcm3 (180 mg%) I związany z tym wzrost jej stężenia w moczu pierwotnym powoduje, ze nie nadążą ona wnikać z powrotem do krwi i uchodzi z moczem. Oznacza to, że hiperglikemia (wzrost poziomu glukozy we krwi powyżej normy norma dla człowieka wynosi 80—110 mg%) prowadzi do glikozurii (cukromocz). Stężenie glukozy w osoczu, przy którym pojawia się ona w moczu, nosi nazwę progu nerkowego glukozy.
Na zasadzie resorpcji biernej, zgodnej z gradientem chemicznym, osmotycznym i elektrycznym, wchłaniane są zwrotnie z moczu pierwotnego: woda, mocznik, kreatynina, C1, HCO3 - i niektóre inne substancje.
W kanalikach proksymalnych (bliższych) nefronu w całości wchłaniane są: aminokwasy, glukoza oraz większość innych składników potrzebnych w organizmie, np. wapń i magnez, prawie cały potas, a także 75% wody, sodu i chloru. Wchłanianie to nosi nazwę resorpcji zwrotnej obowiązkowej.
W ramieniu zstępującym pętli Henlego wchłaniana jest woda. Nabłonek ramienia wstępującego pętli jest nieprzenikliwy dla wody, natomiast odbywa się tu aktywny transport jonów Na+, co powoduje wzrost ciśnienia osmotycznego w przestrzeni okołokanalikowej.
W kanalikach dystalnych (dalszych) nefronu wchłaniane są: Na+ i woda w zależności od potrzeby wchłanianie sodu regulują hormony kortykosterydowe z grupy mineralokortykoidów, zwłaszcza aldosteron, a do wchłaniana wody konieczna jest obecność wazopresyny. Wchłanianie w kanalikach dystalnych nosi nazwę resorpcji zwrotnej nieobowiązkowej.

Sekrecja kanalikowa
Niezależnie od resorpcji zwrotnej istnieje proces odwrotny, polegający na wydzielaniu (sekrecji) przez komórki nabłonka do światła kanalików różnych substancji. Wydzielanie to może mieć charakter bierny lub czynny.
Biernie wydzielane są słabe zasady, np. sole amonowe i słabe kwasy, np. kwas salicylowy. Są one wydzielane w celu przeciwdziałania nadmiernym zmianom pH moczu pierwotnego.
Aktywnie z płynu okołokanalikowego do wnętrza kanalików przenikają pewne związki egzogenne (spoza organizmu), np. penicylina i sulfonamidy, oraz endogenne (wytwarzane w organizmie), jak kreatynina, hormony sterydowe i inne.

Mocz i jego wydalanie
W ciągu doby dorosły człowiek wydala 1000—1500 cm3 moczu. Zmniejszenie ilości wydalanego moczu nazywa się skąpomoczem, a całkowite zatrzymanie produkcji i wydalania moczu – anurią (bezmocz). Nadmierne wydalanie moczu nosi nazwę poliurii, które w skrajnym przypadku zwie się moczówką.
Regulacja równowagi wodnej odbywa się przez hormon antydiuretyczny (ADH, wazopresyna) wydzielany przez podwzgórze i gromadzony w tylnym płacie przysadki mózgowej. Zbyt małe uwodnienie organizmu, obniżenie ciśnienia krwi i wzrost stężenia elektrolitów, wzmaga wydzielanie hormonu. Wzrost stężenia ADH rozszerza naczynia kłębuszka i stymuluje zwrotne wchłanianie wody w kanalikach dystalnych i pętlach Henlego, co doprowadza do produkcji zagęszczonego moczu, zatrzymania wody w organizmie i zwiększenia objętości płynów ciała.
Jeśli krew jest zbyt rozcieńczona i objętość płynów ustrojowych jest za duża, wydzielanie ADH zmniejsza się, co zaciska naczynia kłębuszka i ogranicza wchłanianie wody w kanalikach, powodując zwiększoną produkcję rozcieńczonego moczu.

Skład i właściwości moczu
Mocz jest płynem o barwie słomkowo - żółtej. Jest cięższy od wody i lekko kwaśny (pH około 6). W wyniku resorpcji kanalikowej w moczu pozostaje nieco poniżej 1 % wody z ilości zawartej w moczu pierwotnym. Około połowę rozpuszczonych w moczu substancji stanowi mocznik – produkt przemiany aminokwasów. Oprócz niego w moczu znajdują się: urochrom i urobilinogen – barwniki moczowe będące produktami rozkładu hemoglobiny, kwas moczowy, kreatynina - z przemian azotowych, zwłaszcza w mięśniach, oraz jony, głównie: Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, SO42+ , P043-. Ponadto związki mineralne (chlorki, fosforany, siarczany i wodorowęglany sodu, potasu, amonu, wapnia i magnezu (dominuje chlorek sodowy)).
W niektórych chorobach nerek, procesach zwyrodnieniowych, zapalnych i zatruciach może pojawić się w moczu białko, co nazywamy białkomoczem, glukoza lub hemoglobina. Wszystkie te przypadki związane są z patologicznym (nieprawidłowym) funkcjonowaniem nerek.

Mocz wypływający z kanalików zbiorczych, poprzez kielichy nerkowe, dostaje się do miedniczki nerkowej, gdzie się gromadzi. Ruchy perystaltyczne moczowodu powodują, ze mocz porcjami transportowany jest z miedniczki do pęcherza moczowego. Wypełnianie się pęcherza moczowego związane z rozciąganiem jego ścian powoduje podrażnienie odpowiednich receptorów nerwowych. Informacja nerwowa dociera do ośrodka oddawania moczu (ośrodek wydalania) mieszczącego się w części krzyżowej rdzenia kręgowego, który wysyła impulsy nerwowe powodujące skurcz mięśnia wypieracza moczu, rozkurcz mięśnia zwieracza pęcherza i rozkurcz mięśnia zwieracza cewki moczowej. Ośrodek ten podlega nadrzędnym ośrodkom kory mózgowej stąd oddawanie moczu jest procesem świadomym Podwyższone ciśnienie w pęcherzu moczowym i rozkurcz zwieraczy przyczynia się do wydalenia moczu przez cewką moczową na zewnątrz.



Ilość, skład i właściwości moczu mają znaczenie diagnostyczne i informują o stanie fizjologicznym organizmu. Obecność białek i hemoglobiny wskazuje na schorzenia zapalne nerek i uszkodzenie kłębków oraz cewek nerkowych, obecność cukru i ciał ketonowych - sugeruje cukrzycę, a zbyt duża produkcja moczu wskazuje na niewydolność przysadki mózgowej i zaburzenia wydzielania ADH.
bagatha

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: bagatha »

Marcin, napisz z jakiego konketnie podrecznika- tytul i autor
Marcin I.
Posty: 304
Rejestracja: 12 maja 2006, o 13:04

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Marcin I. »

Proszę bardzo: Fizjologia zwierząt - Tadeusz Krzymowski oraz Biologia- repetytorium dla kandydatów na akademie medyczne, Jacek Danowski (trochę zmienione - tzn skrócone dla potrzeb kolokwium )
Filister
Posty: 307
Rejestracja: 26 maja 2009, o 19:55

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Filister »

Przepraszam bardzo, że odkopuję temat ale mam pytanie: czy sekrecja kanalikowa zachodzi w kanaliku proksymalnym, kanaliku dystalnym czy w obu?
Awatar użytkownika
Medycyna Lwów
Posty: 5874
Rejestracja: 14 sty 2007, o 20:23

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Medycyna Lwów »

w głównej mierze w kanaliku proksymalnym, ale niektóre związki dodatkowo w dystalnym. Trzeba pamiętać o indukowanej aldosteronem sekrecji jonów potasu w kanaliku dystalnym.
covalt
Posty: 58
Rejestracja: 3 mar 2011, o 10:00

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: covalt »

Pozwolę sobie odświeżyć temat i zacytować kolegę:
Marcin I. pisze: Na zasadzie resorpcji biernej, zgodnej z gradientem chemicznym, osmotycznym i elektrycznym, wchłaniane są zwrotnie z moczu pierwotnego: woda, mocznik, kreatynina, C1, HCO3 - i niektóre inne substancje.
Czy mocznik faktycznie jest wchłaniany z powrotem do krwi w procesie resorpcji? Przecież jednym z głównych zadań układu wydalniczego jest właśnie jego wydalenie ?
Awatar użytkownika
Medycyna Lwów
Posty: 5874
Rejestracja: 14 sty 2007, o 20:23

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Medycyna Lwów »

tak, jest resorbowany i to w dużej ilości - podobnie zresztą jak kwas moczowy. Toksyczność mocznika nie jest aż tak duża, natomiast do jego wydalenia potrzeba relatywnie dużo wody, stąd bardziej ustrojowi opłaca się resorbować mocznik do bezpiecznego poziomu we krwi (ok. 40-50 mg/dl) niż się odwadniać. W przypadku kw. moczowego wydalanie jego kryształów mogłoby być nawet niebezpieczne (kamica moczowa), poza tym jest on najważniejszym wymiataczem wolnych rodników we krwi, stąd jest organizmowi bardzo potrzebny, mimo iż jest produktem degradacji puryn.
covalt
Posty: 58
Rejestracja: 3 mar 2011, o 10:00

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: covalt »

Dzięki za wyczerpującą odpowiedź!
Operon mi namieszał, bo jest tam napisane - cytuję:

"Kanalik nerkowy tworzony jest przez nabłonek jednowarstwowy sześcienny. Jego komórki mają bardziej rozwiniętą zdolność do aktywnego transportowania jonów i są słabo przepuszczalne dla mocznika"

Myślałem że w związku z tym praktycznie nie ulega on resorpcji i jest wydalany

Mam jeszcze jedno pytanie - droga absorpcji polega na przetransportowaniu składników do przestrzeni okołokanalikowej i stamtąd do naczyń włosowatych, czy może bezpośrednio z kanalika do naczyń włosowatych?
Awatar użytkownika
Medycyna Lwów
Posty: 5874
Rejestracja: 14 sty 2007, o 20:23

Re: mechanizm powstawania moczu

Post autor: Medycyna Lwów »

komórki okołkanalikowe w dużym stopniu uczestniczą w procesie resoprcji i z nich dopeiro do naczyń włosowatych otaczajaćych kanalik dostają się odpowiednie związki.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość