Rynek wtorny (ebay, allegro raczej nie) to istna kopalnia obiektywów wszystkich marek w bardzo dobrych cenach. Zeby sie po nim sprawnie poruszac trzeba jednak sporo postudiowac, bo sprzetu jest masa i latwo kupic cos co albo sie nie przyda albo nie bedzie pasowac do naszego sprzetu.
Obiektywy różnych marek można stosowac w roznych mikroskopach, jednak nie zawsze ma to sens. Sporo testow dowiodlo, ze mozna wstawic sobie Nikony, Zeissy czy Olympusy do mikroskopu PZO albo chinskiego (Delta, Motic, Biolux, Optek, Bresser itp.) i beda bardzo dobrze funkcjonowac ogólnie: musza miec gwint RMS i byc na 160 mm dlugosci tubusa (czyli musza mieć oznaczenia 160/-, 160/0 lub 160/0,17).
Trzeba zaznaczyc, ze dla najwyzszej jakosci obrazu (zwlaszcza w fotografii) najlepiej jest uzywac dedykowanej optyki (od jednego producenta), wszelkie mieszanki wnosza mniejsze lub wieksze znieksztalcenia obrazu (zauwazalne bardziej dla apratu niz dla oka).
Jesli koniecznie chcesz zmienic obiektywy na lepsze to Nikony CF i CFN nie wymagaja dedykowanej optyki i jest to w takiej sytuacji najlepsze wyjscie, mozna je zalozyc do kazdego mikroskopu na 160 mm bez strat obrazu.
Wymienianie obiektywow tej samej klasy np. chinskich achromatow na PZO czy markowe achromaty mija sie z celem - roznice w jakosci sa minimalne. Obiektywy roznych marek, ale jednej klasy (np. plany) roznia sie jakoscia w stopniu bardzo malym, jesli nie ma roznicy w NA (np. jesli na obu jest 0,65) nie warto wymieniac.
Do podstawowych potrzeb wystarcza obiektywy plan, jesli masz takie u siebie - zostaw. Nabierz doswiadczenia i potem zobacz czy potrzebujesz lepsze.
Ceny obiektywow na rynku zagranicznym sa bardzo atrakcyjne i za cene nowego chinskiego planachromatu mozna kupic obiektyw klasy plan fluor lub nawet plan apo.
Podstawowe oznaczenia obiektywow:
Rodzaj korekcji:
- plan, fluor, plan fluor, apo, plan apo (i posrednie jak semi plan, demi plan itp.)
Powiekszenie:
- od 1x do 100x dla obiektywow w mikroskopach biologicznych
Apertura (NA - numerical aperture):
- jeden z najwazniejszych parametrow obiektywu,
- im wyzsza tym wieksza zdolnosc rozdzielcza, jasniejszy obiektyw i lepszy obraz, ale mniejsza odleglosc robocza i glebia ostrosci
- dla obiektywow 10x najczesciej jest to 0,24 dla achromatow/planow 0,30 dla lepszych planow/plan fluorow 0,4-0,45 dla plan apo, niektore fluory maja 0,5,
- dla 20x najczesciej jest to 0,4 dla achromatow/planow 0,50 dla lepszych planow/plan fluorow 0,65-0,75 dla plan apo, niektore fluory i specjalistyczne maja 0,75-0,8,
- dla 40x najczesciej jest to 0,65 dla achromatow/planow 0,7-0,85 dla lepszych planow/plan fluorow 0,9-0,95 dla plan apo, dla olejowych 40stek 1,0-1-3
- dla 60x najczesciej jest to 0,8-0,85 dla achromatow/planow/plan fluorow 0,9-0,95 dla plan apo, dla olejowych i wodnych od 1,2 do 1,4,
- dla 100x najczesciej jest to 1,25-1,3 dla achromatow/planow/plan fluorow 1,35-1,40 dla olejowych plan apo, suche obiektywy 100 maja NA 0,9-0,95
Uzyteczne powiekszenie mikroskopu=1000xNA - dlatego w najczesciej spotykanych obiektywach 100x o NA 1,25 lub 1,3 maksymalne powiekszenie to 1250x (okulary 12,5x) i tak czesto reklamowane 1600x i 2000x to marketingowa bajka.
Delta na swojej stronie podaje - zgodnie z prawda - ze maksymalne fizycznie mozliwe powiekszenie to 1600x, tak, to fakt, tylko mozna powiedziec ze 100% pewnoscia, że firma taka jak Delta i inne z tej polki NIGDY nie beda produkowac obiektywow o koniecznej do tego NA rzędu 1,6 lub cos okolo tego sa to obiektywy wysoko specjalistyczne, ktorych cena wynosi okolo 20000 $ za sztuke. Apertura topowych obecnie obiektywow 100x to 1,4-1,45 - czyli ciagle za malo aby dac powiekszenie 1600x, w profesjonalnych labach i tak uzywa sie zazwyczaj 1000x
Dlugosc tubusa 160/oznaczenia parametrow szkielka nakrywkowego:
- 160/0,17 - szkielko nakrywkowe o grubosci 0,17mm (standard),
- 160/- mozliwosc obserwacji ze szkielkiem lub bez,
- 160/0 - obserwacja BEZ szkielka nakrywkowego
- 160/0,11-0,23 160/0-2 i inne - obiektyw z korekcja grubosci szkielka nakrywkowego
Odległość robocza (WD - working distance), bardzo istotny parametr okreslajacy odleglosc miedzy soczewka czolowa, a powierzchnia prepratu - w praktyce margines bezpiecznego ruchu góra-dół podczas ostrzenia. Zmienia sie wraz z powiekszeniem i klasa obiektywu, generalnie im wyzsze powiekszenie i klasa obiektywu tym mniejsza WD, np PZO 60x ma tylko 0,12 mm co pozwala obserwowac jedynie bardzo cienkie preparaty.
Wiecej o WD:
Kod: Zaznacz cały
microscopyu.com/articles/formulas/formulasworkingparfocal.html
Immersja powszechnie nielubiana koniecznosc zamoczenia soczewki czolowej obiektywu w odpowiedniej cieczy umieszczonej na szkielku nakrywkowym, najczesciej w olejku. Immersja olejowa jest oznaczona: OI (PZO), Oil", Oel", HI (Homogeneous Immersion spotykane na starych Zeissach). Obiektyw imerysjny uzyty na sucho da zamydlony i nieostry obraz.
Inne - oprocz olejowej - rodzaje immersji to bardzo praktyczna wodna (stare obiektywy LOMO lub te najnowoczesniejsze) i glicerynowa. Sa tez obiektywy multiimersyjne, w przypadku ktorych mozna stosowac kilka cieczy, ktore wybiera sie za pomoca pokretla na obiektywie.
Szczegółowe oznaczenia obiektywow: W naszym przypadku (najpopularniejsze mikroskopy biologiczne) unikamy obiektywow z dodatkowymi oznaczeniami:
- przed powiekszeniem/rodzajem korekcji: M, BD, EPI (np M Plan, BD plan itp)
- dlugosc tubusa: 170, 210, ∞/0, ∞/0,17, ∞/-
- z gwintami innymi niz RMS (20,2 mm srednicy) (wszystkie na 160mm maja RMS, potem niektore firmy w nowych systemach to pozmienialy wszelkie BD, EPI itp maja rowniez inne gwinty: 25 lub 27 mm)
Wszelkie obiektywy z powyzszymi oznaczeniami mozna spokojnie skreslic z listy potencjalnych zakupow.
Pelne listy oznaczen obiektywow:
Wykaz oznaczen (nie tylko nikonowskich) obiektywow na stronie Nikona
Kod: Zaznacz cały
microscopyu.com/articles/optics/objectivespecs.html
Kod: Zaznacz cały
alanwood.net/photography/olympus/microscope-objectives.html
Obiektywy dziela sie na cztery podstawowe klasy: achromatyczne, plan achromatyczne, plan fluor, plan apochromatyczne (plan apo).
Roznice w dawanym obrazie wygldaja nastepujaco:
Im wyzsza klasa tym ostrzejszy obraz i brak przebarwien (tu glownie magenta).
Zdjecie po lewej to centrum kadru - pokazuje aberracje chromatyczne (kolorystyka), zdjecie po prawej to obiekt z centrum przesuniety do krawedzi pola widzenia bez zmiany plaszczyzny ostrosci - pokazuje aberracje sferyczne (plaskosc obrazu). W idealnym przypadku (plan apo) obraz w centrum i na obrzezach kadru powinien byc ostry.
Najwyzsze stopnie korekcji optycznej (plan fluor i plan apo), daja najlepsza jakosc obrazu, w przystepnych cenach (600-1200 zl za szt.) sa osiagalne tylko na rynku wtornym, zalecane wylacznie dla osob chcacych na powaznie zajac sie mikrofotografia. Bez dobrego i poprawnie zainstalowanego na mikroskopie aparatu jakosc obrazu dawana przez te obiektywy nie bedzie prawidlowo rejestrowana i ich mozliwosci beda bardzo nieznacznie wykorzystane, warto o tym pamietac majac na uwadze ich wartosc, za cene 1 szt. mozna kupic niezly i kompletny mikroskop np. Biolar. Obiektywy Plan Apo wymagaja wprawy w robieniu preparatow, potrzebne jest dobrej jakosci szklo, ponadto maja bardzo male odleglosci robocze i bywaja z tego powodu nieco uciazliwe w pracy.
==============================================
Obiektywy PZO
PZO produkowalo bardzo duzo typow obiektywow o roznym przeznaczeniu i w roznych wersjach obudowy, latwo sie na poczatku pogubic. Ponizej niektore z nich (na 160 mm dlugosci tubusa), spotykane juz tylko na rynku wtornym. 1 - Achromaty, najczesciej spotykane, rozsadna cena to 30-50 zl za obiektywy starego typu - chude", z pokretka na gorze, cale srebrne lub z czarna gorna polowa obudowy (starsze niz srebrne). Nowe - grube", bez pokretki sa bardzo rzadko spotykane
2 - Plany stare identyczne jak achromaty z napisem plan", nowe - czarno-chromowane bardzo sporadycznie spotykane oryginalnie bez kolorowych paskow.
3 - obiektyw do kontrastu fazowego
4 - obiektywy polaryzacyjne - zupelnie nieprzydatne dla amatorow mikroskopii, oznaczone symbolem PI i czerwonym paskiem.
Obiektywy do kontrastu fazowego: Dosc rzadkie obiektywy z nietypowym gwintem (19mm) i w systemie na nieskonczonosc.
Zeiss Jena GF (GF - Grosse Feld - szerokie pole widzenia) w tej serii wystepowaly Plany i planapochromaty. Wymagaja dedykowanej optyki kompensacyjnej.
Starsze z serii west Germany"
Obiektywy Plan Apo Zeiss West Germany , dobre jednak bardzo znane z tego ze czesto miewaja delaminacje - ich kupowanie wiaze sie wiec ze sporym ryzykiem wymagaja dedykowanej optyki. Czesto spotykane, ceny najczesciej w granicach 300-350$