Akceptor/donor wiązania wodorowego

Dyskusje dotyczące szerokiego spektrum zagadnień z dziedziny chemii, a w szczególności jej podstaw, zmierzających do zrozumienia prostych relacji chemicznych
Piderjan
Posty: 34
Rejestracja: 21 maja 2011, o 00:12

Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: Piderjan »

Proszę o weryfikacje takiej, według mnie oczywistej informacji:

Donorem wiązania wodorowego jest cząsteczka, która dostarcza wodór do wiązania, a akceptorem związek, który zawiera silnie elektroujemny pierwiastek.

W I wiązaniu od góry donorem jest cytozyna, a akceptorem guanina, a w wiązaniu II i III jest na odwrót. Mam rację?

Pytam bo takie zadanie pojawiło się w piątek na maturze próbnej z chemii i klucz OKE ma odpowiedzi na odwrót, co według mnie jest błędem.
AnnaWP
Posty: 3453
Rejestracja: 24 wrz 2010, o 12:58

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: AnnaWP »

Donorem jest oczywiście ta cząsteczka, która ma wodór. Pytanie może dotyczyło wolnej pary elektronów?
Ale tak, masz rację.
Awatar użytkownika
Mmmartix
Posty: 425
Rejestracja: 23 kwie 2011, o 14:18

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: Mmmartix »

No wlasnie, tez zrobilam to zadanie tak jak Ty i jest zero pkt, mimo ze uwazam dokladnie tak jak Ty.
Bo wlasnie pytanie dotyczylo atomow i grup funkcyjnych bedacych donorem lub akceptorem wiazania wodorowego. Czyli nie bylo to pytanie o donor wolnej pary elektronowej, bo gdyby bylo, to wtedy ok, odpowiedzi OKE bylyby w porzadku.
No chyba ze ja cos krece? Nie wiem, zglupialam.
Jutro mam korki to spytam nauczycielke.

Awatar użytkownika
Mmmartix
Posty: 425
Rejestracja: 23 kwie 2011, o 14:18

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: Mmmartix »

Ok, dla wszystkich zainteresowanych:

Cytat ze skryptu akademickiego:
"W tworzeniu wiązania wodorowego, obok oddziaływania elektrostatycznego istotną rolę odgrywa oddziaływanie donorowo-akceptorowe między ujemnymi atomami fluoru, tlenu lub azotu, a dodatnio naładowanym wodorem (protonem)."

Wynika z tego, że donorem wiązania jest ujemny atom tlenu lub azotu czy fluoru, a akceptorem jest wodór (gdyż jest on ściągany przez parę elektronową silnie elektorujemnego pierwiastka).

Więc to OKE Poznan ma rację.
wooster
Posty: 5
Rejestracja: 20 lut 2012, o 20:31

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: wooster »

W tworzeniu wiązania wodorowego, obok oddziaływania elektrostatycznego istotną rolę odgrywa oddziaływanie donorowo-akceptorowe między ujemnymi atomami fluoru, tlenu lub azotu, a dodatnio naładowanym wodorem (protonem).
Kłóciłbym się, że z tego cytatu wynika, że to silnie elektroujemny pierwiastek jest donorem, a wodór akceptorem wiązania wodorowego.

A teraz cytat z wikipedii:
W wyniku tego oddziaływania pierwotne, kowalencyjne wiązanie między wodorem a innym atomem ulega częściowemu osłabieniu, powstaje zaś nowe, stosunkowo słabe wiązanie między wodorem i innym atomem (akceptorem wiązania wodorowego).
I z tego jasno wynika, że inny atom czyli silnie elektroujemny pierwiastek jest akceptorem wiązania wodorowego. Nie potrafię tylko zrozumieć klucza OKE. To raczej wbrew zasadom logiki.
Awatar użytkownika
Mmmartix
Posty: 425
Rejestracja: 23 kwie 2011, o 14:18

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: Mmmartix »

wooster pisze:Kłóciłbym się, że z tego cytatu wynika, że to silnie elektroujemny pierwiastek jest donorem, a wodór akceptorem wiązania wodorowego.
Tak istotnie jest. To było wzięte z podręcznika akademickiego do chemii, ale teraz nie mam juz niestety dokładnych danych do źródła. W każdym razie w odpowiedziach z OKE Poznan wszystko bylo ok.
Piderjan
Posty: 34
Rejestracja: 21 maja 2011, o 00:12

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: Piderjan »

To ja dołączę jeszcze swoje 3 grosze, chociaż temat stary, ale według mnie źle zakończony. Mmmatrix nie bardzo widzę gdzie z Twojego cytatu wynika kto jest donorem, a kto akceptorem wiązania wodorowego, nie jest to jednoznacznie wskazane. Według mnie, jest tak jak napisałem w otwarciu tematu i przedstawiam na to dowody.
Oto link do fragmentu internetowego podręcznika autorstwa jednego z profesorów Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, w którym wyraźnie wskazane jest, jakie grupy są donorami, a jakie akceptorami wiązania wodorowego . Dla pewności zaraz po znalezieniu błędu w arkuszu napisałem do autora mail w tej sprawie, pytając o konkretny przykład z matury. Poniżej kluczowe fragmenty mojego maila i odpowiedź udzielona przez Profesora:

"Jestem tegorocznym maturzystą, przygotowującym się do pisania majowej matury z chemii rozszerzonej. W zeszły piątek (13.I.2012) OKE Poznań zorganizowała próbną maturę, w której znalazło się zadanie polegające na wskazaniu donorów i akceptorów wiązań wodorowych pomiędzy guaniną i cytozyną na podstawie takiego wzoru:

Kod: Zaznacz cały

pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Base_pair_GC.svg&filetimestamp=20081105173130
I tu pojawia się rozbieżność, między moim rozwiązaniem, a odpowiedziami znajdującymi się w kluczu OKE. Według mnie patrząc od góry, donorem pierwszego wiązania jest wodór z grupy NH2 cytozyny, a drugiego i trzeciego wodór z grup NH należących do guaniny. Jednak w kluczu OKE odpowiedź jest odwrotna, wymienione wcześniej grupy, są według Komisji akceptorami.

proszę Pana o zainteresowanie moim problemem, weryfikacje mojego rozwiązania i utwierdzenie mnie w przekonaniu, że jest ono poprawne.

I odpowiedź:

"Szanowny Panie,
Uprzejmie informuję, że aktualnie jestem poza Krajem i dysponuję sporadycznym dostępem do internetu.
Nawiązując do Pańskiego pytania, według swojej wiedzy uważam, że w parze G-C, grupa karbonylowa guaniny jest akceptorem, zaś obie grupy NH - donorami wiązania wodorowego.
Pozdrawiam"

Myślę, że opinie na ten temat każdy wyrobi sobie sam. Z jednej strony klucz wszechwiedzącego OKE, z drugiej fakty z konkretnego źródła. I bądź tu mądry człowieku.
vikem
Posty: 17
Rejestracja: 9 wrz 2011, o 14:23

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: vikem »

Więc CKE sie myliło tak?
Awatar użytkownika
DMchemik
Posty: 4052
Rejestracja: 26 wrz 2006, o 23:43

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: DMchemik »

Myliło, donorem wiązania wodorowego jest grupa zawierająca wodór, akceptorem jest elektroujemny atom z wolnymi parami elektronowymi.
grzegorj
Posty: 3
Rejestracja: 5 lis 2017, o 10:34

Re: Akceptor/donor wiązania wodorowego

Post autor: grzegorj »

Jeśli można odgrzebać stary temat, o którym wciąż żywo w pewnych kręgach.

Otóż w literaturze chemicznej nie używa się w ogóle pojęcia „donor/akceptor wiązania wodorowego”, i stąd wszystkie te dyskusje i oskarżenia OKE o popełnienie błędu. Rzeczywiście, twórcy zadań maturalnych (choćby przeznaczonych do egzaminów próbnych) nie powinni uprawiać podobnej radosnej twórczości. Jednak uprawiają. i powodują tym niemałą konsternację. No bo niby skąd uczeń ma wiedzieć, co jest donorem wiązania wodorowego, skoro mowy nie ma o tym nie tylko w podręcznikach licealnych, kompendiach i repetytoriach przeznaczonych dla maturzystów, ale także i w podręcznikach uniwersyteckich!

Jednak radosna twórczość OKE Poznań ma swoje uzasadnienie, na które chciałem zwrócić uwagę. Przecież wiązanie (każde) to struktura uformowana z elektronów (albo dzięki ich ładunkowi). Stąd donor wiązania = donor elektronów. Nie ma chyba wątpliwości, co to jest donor wiązania koordynacyjnego - atom dostarczający pary elektronowej. Przez w pełni uzasadnioną analogię można nazwać donorem wiązania każdy inny atom, który dostarcza elektronów czy ujemnego ładunku elektrycznego przy tworzeniu wiązania czy oddziaływania.

OKE nie popełniła więc żadnego błędu, po prostu rozciągnęła definicję donora z wiązania koordynacyjnego na wodorowe. Można jedynie dyskutować, czy miała do tego prawo wobec braku takiego zwyczaju w literaturze.

Warto też zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Ci, którzy twierdzą, że donorem jest wodór, mieszają pojęcia. Cząsteczkę (lub jej fragment) można nazwać donorem WODORU do wiązania wodorowego (patrz Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. VI, W-wa 2012, t. 1, str. 208), ale nie donorem WIĄZANIA!

Stąd to, co uznał za oczywiste autor wątku Piderjan, wcale takie oczywiste nie jest. Nie ma też uzasadnienia krytyka OKE Poznań. Trzeba tylko wczytać się w szczegóły.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość