Mosiądz + kwas octowy + woda utleniona

[f1soltys]

Jest to mój pierwszy post na tym forum więc witam serdecznie.
Niedawno czytałem o możliwości powierzchniowego usunięcia ołowiu z mosiądzu (stop miedzi z cynkiem i niewielką ilością innych metali), który zawiera go jakieś 2-3%. Jak wiadomo mosiądz ma szerokie zastosowanie w wytwarzaniu armatury wodnej (kolanka, krany, etc.). Ponieważ udowodniono wypłukiwanie (w małym stopniu ale jednak) ołowiu ze stopu, wprowadzono normę, wg której mosiądze do zastosowań sanitarnych zawierać mogą max 2 lub 3% Pb. Niektórym to nie wystarcza i proponują zabieg zanurzenia elementów mosiężnych w roztworze 5% octu z 3% wodą utlenioną w stosunku 2:1. Podkusiło mnie i tak zrobiłem. Efekt - na powierzchni stopu powstają pęcherzyki gazu a po paru minutach ciecz przyjmuje kolor turkusowy lub niebieski. Mosiądz robi się ciemnożółty a później brązowy. Smród przy tym okropny! I tutaj moje pytanie: cóż to za zapach i jaki to gaz wydziela się w podczas takiego zabiegu?
W poszukiwaniu odpowiedzi na moje pytanie natknąłem się na to:

Kod: Zaznacz cały

enemy.pun.pl/viewtopic.php?pid=9

i aż ciarki mnie przeszły! Proszę o odpowiedź, co to za związki się powstają przy potraktowaniu miedzi i ołowiu takim roztworem? Dziękuję i pozdrawiam!
Pozdrawiam

[DMchemik]

Oczywiście że powstanie trucizna, konkretnie octan ołowiu zwany cukrem ołowianym. Któryś starożytny Grek, ale nie pamiętam który, radził, aby zocciałe wino wlać do ołowianego naczynia i gotować aż na dnie pozostanie syrop, który jest słodszy od miodu. I niestety trujący. Skoro ołów jest trujący, a właściwie trujące są jego związki, to wypłukując ołów z mosiądzu przejdzie do fazy wodnej i uczyni ją trującą, bo nic w przyrodzie nie ginie. Nie jestem pewien, od jakich związków powstaje ten zapach. Aby go zneutralizować ołów należałoby np. strącić siarczek ołowiu, który jest prawie nierozpuszczalny w wodzie i w miarę odporny na uwalnianie się do środowiska. Niestety ale trzeba to umieć odpowiednio zrobić.

Nie jestem osobiście przekonany co do skuteczności, bo takie wypłukiwanie ołowiu z mosiądzu czyni mosiądz porowaty, czyli zwiększa się powierzchnia kontaktu mosiądzu z wodą, która ma przez element przepływać i efekt może być taki, że ołów z niższych warstw będzie jeszcze łatwiej wnikał do wody wskutek zwiększenia powierzchni, gdyż szybkość procesów zachodzących na granicy faz zawsze zależy od powierzchni kontaktu. Gdyby to ode mnie zależało, to po prostu taki element mosiężny bym pokrył innym metalem odpornym na działanie wody (np. cyną) zamiast się bawić w ten sposób.

A spróbuję poszukać jakichś danych na temat szybkości migracji ołowiu do wody pitnej z tak przygotowanych elementów mosiężnych.

[f1soltys]

Dzięki za szybką odpowiedź. Przyszło mi do głowy: Możliwe, że ten smród powstaje przy zetknięciu nadtrawionego już metalu z powietrzem. O ile mi wiadomo kwas octowy reaguje również z miedzią - może to właśnie w solach miedzi należy szukać źródła zapachu? I tak z ciekawości - te pęcherzyki to jaki gaz?
Dzięki!

[DMchemik]

No sam kwas octowy z miedzią nie reaguje, jednak w obecności utleniacza jakim jest H2O2 lub swobodnego dostępu tlenu atmosferycznego jest możliwe że reaguje. Te pęcherzyki to pewno tlen wydzielający sie z rozkładu natlenku wodoru, gdyż metale powodują jego rozkład. Jeśli roztwór po reakcji jest niebieski lub zielony, to sugeruje to, ze miedź również uległa reakcji. Jednakże dopóki mieszanina reakcyjna ma dostęp do innych metali zawartych w stopie to miedź nie powinna reagować bo ulega redukcji przez metale mniej szlachetne, jak np. ołów czy cynk. W każdym razie gdyby miedź zaczęła się roztwarzać, to by oznaczało że wytrawianie trwa za długo już.

Smród powstaje prawdopodobnie przez ślady soli porwanych przez pęcherzyki tlenu. Może to sugerować, że w takiej sytuacji jesteś narażony na wdychanie soli ołowiu. Niektóre sole mają zapach wbrew temu co uczy się w szkołach.